کمربند ایمنی پیشکشنده چیست؟
کمربند ایمنی از زمان اجباری شدن در دهه ۱۹۶۰، جان میلیونها نفر را نجات داده و مهمترین سیستم ایمنی غیرفعال خودرو محسوب میشود اما با پیشرفت فناوری، کمربند ایمنی سادهٔ سهنقطهای دیگر کافی نبود؛ خودروسازان به دنبال راهی بودند تا حتی در کسری از ثانیه قبل از برخورد، بهتر از سرنشینان محافظت کنند. نتیجهٔ این تلاش، کمربند ایمنی پیشکشنده (Pretensioner) بود؛ سیستمی که امروز در تقریباً تمام خودروهای مدرن و حتی اقتصادی بهصورت استاندارد وجود دارد و یکی از مؤثرترین پیشرفتها در ایمنی سرنشین به شمار میرود.
کمربند ایمنی پیشکشنده چیست؟
کمربند ایمنی پیشکشنده، نسخهٔ هوشمند و فعال کمربند معمولی است که در لحظهٔ تشخیص خطر (قبل یا دقیقاً هنگام تصادف)، بهصورت خودکار کمربند را سفت میکند و بدن سرنشین را محکم به صندلی میچسباند. هدف اصلی این سیستم کاهش حرکت روبهجلوی بدن و سر در لحظهٔ برخورد است؛ حرکتی که میتواند باعث برخورد شدید سر با فرمان، داشبورد یا حتی کیسه هوا (در سرعت بالا) شود. این سیستم معمولاً با محدودکنندهٔ نیرو ترکیب میشود تا پس از کشیده شدن اولیه، کمربند کمی شل شود و فشار بیشازحد به قفسه سینه وارد نشود.
کمربند ایمنی پیشکشنده چطور کار میکند؟
همهچیز از واحد کنترل ایربگ (ACU) شروع میشود. این واحد با سنسورهای شتابسنج، ژیروسکوپ و گاهی سنسور رادار یا دوربین، لحظهٔ برخورد شدید یا ترمز اضطراری را تشخیص میدهد. در کمتر از 10 تا 20 میلیثانیه (سریعتر از پلک زدن)، سیگنال الکتریکی به مکانیزم پیشکشنده فرستاده میشود.
دو نوع اصلی کمربند پیشکشنده وجود دارد:
نوع اول، پیشکشندهٔ پیروتکنیکی (رایجترین نوع): یک ماده منفجره کوچک درون قرقرهٔ کمربند منفجر میشود. گاز تولیدشده یک پیستون یا توربین کوچک را به حرکت درمیآورد و قرقره را میچرخاند. درنتیجه، کمربند تا ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر بهسرعت کشیده و کاملاً سفت میشود. این عملیات غیرقابلبازگشت است و پس از فعال شدن، کمربند باید تعویض شود.
نوع دوم، پیشکشندهٔ الکتریکی (در خودروهای لوکس): یک موتور الکتریکی بسیار سریع در کمتر از ۸ میلیثانیه قرقره را میچرخاند. مزیت بزرگ این نوع، قابلیت فعال شدن چندمرحلهای و حتی بازگشتپذیری در برخی مدلها است (مثلاً در ترمزهای اضطراری پیشبینانه قبل از تصادف فعال و بعد شل میشود). در کنار اینها، برخی خودروهای پیشرفته از سیستم پیشکشندهٔ فعال در ترمز اضطراری استفاده میکنند که حتی قبل از برخورد و فقط با تشخیص خطر توسط رادار یا دوربین، کمربند را میکشد تا بدن سرنشین در موقعیت ایدهآل قرار گیرد.
