ساسات در خودرو چیست؟
ساسات (Choke valve)، قطعه‌ای مکانیکی یا الکترونیکی در سیستم سوخت‌رسانی کاربراتوری است که میزان هوای ورودی به موتور را کنترل می‌کند. این قطعه معمولاً در خودروهای قدیمی‌تر با کاربراتور قرار دارد و به شکل یک دریچه پروانه‌ای یا سوپاپ عمل می‌کند. ساسات با محدود کردن جریان هوا، مخلوط سوخت و هوا را غنی‌تر می‌کند تا موتور در شرایط سرد به‌راحتی استارت بخورد. در خودروهای انژکتوری، وظیفه ساسات توسط ECU و سنسورهای دما انجام می‌شود. ساسات نه‌تنها در استارت اولیه کمک می‌کند، بلکه در گرم شدن موتور نیز نقش دارد.
وظیفه ساسات چیست؟
ساسات وظایف کلیدی در استارت موتور دارد که همگی به تنظیم مخلوط سوخت مربوط می‌شوند. اصلی‌ترین وظیفه آن، غنی‌سازی مخلوط در دمای پایین است. وقتی موتور سرد است (زیر ۲۰ درجه سانتی‌گراد)، سوخت به‌خوبی تبخیر نمی‌شود؛ ساسات با بستن بخشی از مسیر هوا، نسبت سوخت به هوا را افزایش می‌دهد تا احتراق آسان‌تر شود. این کار باعث می‌شود خودرو در استارت اولیه راحت‌تر روشن شود و از خاموش شدن آن جلوگیری می‌کند.
دومین وظیفه، کمک به گرم شدن موتور است. پس از استارت، ساسات به‌تدریج باز می‌شود تا مخلوط رقیق‌تر شود و موتور به دمای کاری برسد. در مدل‌های دستی، راننده با کشیدن اهرم ساسات این کار را انجام می‌دهد، اما در نوع اتوماتیک، این کار بر اساس دمای موتور به‌صورت خودکار انجام می‌شود. سوم، کاهش آلایندگی در استارت سرد است. مخلوط غنی، سوخت نسوخته را کم می‌کند و دود سیاه را کاهش می‌دهد. در خودروهای انژکتوری، ECU این نقش را با تزریق سوخت اضافی انجام می‌دهد اما در مدل‌های کاربراتوری، ساسات نقش مهمی دارد.
انواع ساسات
ساسات بر اساس مکانیسم به دو نوع اصلی دستی و اتوماتیک تقسیم می‌شود. ساسات دستی با اهرم یا کابل از کابین کنترل می‌شود. راننده آن را می‌کشد تا دریچه بسته شود و پس از گرم شدن، به‌تدریج رها می‌کند. این نوع در خودروهای قدیمی‌تر رایج است و کنترل کامل به راننده می‌دهد اما نیاز به تجربه دارد و اگر راننده فراموش کند ساسات را ببندد. مصرف سوخت بالا می‌رود یا موتور خفه می‌شود. ساسات اتوماتیک پیشرفته‌تر است و با بی‌متال حرارتی یا موتور الکتریکی کار می‌کند. بی‌متال با گرم شدن موتور، دریچه را باز می‌کند و نیازی به دخالت راننده ندارد. این نوع در خودروهای کاربراتوری جدیدتر استفاده می‌شود و راحتی بیشتری فراهم می‌آورد.
| نوع ساسات | ویژگی‌ها | مزایا | معایب |
| ساسات دستی | اهرم کابین، کنترل دستی دریچه، بدون سنسور | ارزان، کنترل دقیق، ساده در تعمیر | نیاز به دخالت راننده، خطر فراموشی، مصرف سوخت بالا اگر باز نماند |
| ساسات اتوماتیک | بی‌متال یا موتور الکتریکی، باز شدن خودکار با دما | راحتی، بدون نیاز به راننده، استارت آسان در سرما |
