سیستم دستیار ترافیک یا TJA چیست؟
سیستم دستیار ترافیک یا TJA (مخفف Traffic Jam Assist)، یکی از فناوری‌های پیشرفته در سیستم‌های کمک‌راننده (ADAS) است که برای رانندگی در ترافیک‌های سنگین و توقف-حرکت مکرر طراحی شده است. این سیستم با ترکیب کروز کنترل تطبیقی و دستیار حفظ حرکت میان خطوط، خودرو را به‌طور خودکار هدایت می‌کند و راننده را از استرس و خستگی نجات می‌دهد. TJA نه‌تنها رانندگی را آسان‌تر می‌کند، بلکه با حفظ فاصله ایمن، خطر برخورد با خودروهای دیگر را تا ۳۰ درصد کاهش می‌دهد.
شیوه کارکرد سیستم دستیار ترافیک
TJA با استفاده از سنسورهای رادار، دوربین و اولتراسونیک کار می‌کند. رادارهای جلو سرعت و فاصله خودروهای مقابل را اندازه‌گیری می‌کنند و کروز کنترل تطبیقی سرعت را تنظیم می‌کند. در ترافیک، وقتی سرعت به زیر ۶۰ کیلومتر بر ساعت می‌رسد، دستیار حفظ حرکت میان خطوط، فرمان را به‌طور خودکار هدایت می‌کند تا خودرو در لاین بماند. سیستم می‌تواند توقف کامل و شروع حرکت را بدون دخالت راننده مدیریت کند اما راننده باید دست‌های خود را روی فرمان نگه دارد تا سیستم فعال بماند. در مدل‌های پیشرفته، TJA با نقشه‌های ناوبری ادغام شده و سرعت را بر اساس محدودیت‌های جاده تنظیم می‌کند.
مزایای سیستم دستیار ترافیک
TJA خستگی راننده را در ترافیک‌های طولانی تا ۲۵ درصد کاهش می‌دهد. این سیستم ایمنی را با حفظ فاصله و جلوگیری از برخورد افزایش می‌دهد و مصرف سوخت را بهینه می‌کند. همچنین، در خودروهای هیبریدی، TJA با مدیریت سرعت، برد الکتریکی را بیشتر می‌کند.
انواع سیستم دستیار ترافیک
سیستم TJA در سه نوع اصلی طراحی شده که هرکدام بر اساس قابلیت‌ها و فناوری متفاوت‌اند. نوع پایه که در سرعت‌های زیر ۶۰ کیلومتر بر ساعت فعال است، با رادار ساده و کروز کنترل تطبیقی کار می‌کند و برای ترافیک‌های شهری مناسب است اما دقت محدودی دارد. نوع متوسط تا سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت کار می‌کند و با دستیار پیشرفته‌تر حفظ حرکت میان خطوط، توقف-حرکت را مدیریت می‌کند؛ این مدل برای بزرگراه‌ها و ترافیک‌های متغیر ایده‌آل است. نوع پیشرفته با هوش مصنوعی و قابلیت تغییر لاین خودکار، ترافیک را پیش‌بینی کرده و با نقشه‌های دقیق هماهنگ می‌شود؛ این نسخه برای رانندگی نیمه‌خودکار مناسب است، اما هزینه و نیاز به زیرساخت‌های پیشرفته از معایب آن است.
مقایسه انواع سیستم‌های دستیار ترافیک
| نوع سیستم | ویژگی‌ها | مزایا | معایب |
| TJA پایه (سرعت <۶۰ کیلومتر) | هدایت خودکار در ترافیک، ACC ساده | ارزان، مناسب شهری | محدود به سرعت پایین، نیاز به نظارت مداوم |
| TJA متوسط (تا ۱۰۰ کیلومتر) | ادغام با LKA، مدیریت توقف-حرکت | کارایی در بزرگراه، کاهش خستگی | حساس به شرایط آب‌وهوایی، هزینه متوسط |
| TJA پیشرفته (با AI) | تغییر لاین خودکار، پیش‌بینی ترافیک | ایمنی بالا، رانندگی نیمه‌خودکار | گران، وابسته به نقشه‌های دقیق |
